Zasady gry w piłkę nożną - piłkarskie podstawy dla początkujących

Kiedy sędzia odgwizduje rzut karny? Kiedy zawodnik wykonuje rzut wolny pośredni? Jak wygląda mecz piłkarski? Poznaj zasady gry w piłkę nożną.

Zasady gry w piłkę nożną - co powinieneś wiedzieć o futbolu

Futbol to jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych na świecie. Finały mistrzostw transmitowane w telewizjach państw rozsianych po całym globie, gromadzą przed odbiornikami olbrzymie ilości fanów sportu. Mimo tego, nie wszyscy widzowie potrafią powiedzieć czym konkretnie jest pole karne, kiedy sędzia daje zawodnikowi czerwoną kartkę czy dlaczego mecz przedłużany jest o dodatkowy czas. Z tego powodu przygotowaliśmy zbiór podstawowych informacji na temat zasad funkcjonujących w piłkarskim świecie. Znajdziesz tu wszelkie informacje niezbędne do zrozumienia podstaw piłki nożnej, dzięki którym następny mecz obejrzysz z jeszcze większą przyjemnością. Jeśli planujesz rozpoczęcie swojej przygody z piłką, koniecznie przeczytaj nasz poradnik.

Skąd pochodzi futbol - parę słów o historii tego sportu

Za fundament piłki nożnej uznaje się chińską grę tsuh-kun, której początki datuje się na 3400 rok p.n.e. Nazwa tej dyscypliny sportu oznacza w dosłownym tłumaczeniu kopanie piłki nogą. Zasady ówczesnej gry i jej współczesnego następcy, mocno się od siebie różnią. Na przykład w dzisiejszych czasach dotykanie piłki rękami przez zawodnika, który nie jest bramkarzem, jest niedozwolone. W tsuh-kun był to jeden ze sposobów transportowania jej przez boisko. Dawne państwa europejskie, takie jak starożytna Grecja i Rzym również miały swoje odpowiedniki tego sportu. Oficjalnie terminu "piłka nożna" użyto jednak dopiero w 1486 roku. Dotyczył on gry polegającej na kopaniu futbolówki i bieganiu po wyznaczonym do tego boisku. Pierwsze konkretnie sprecyzowane zasady futbolu pojawiły się zaś w 1848 roku w czasie spotkania zarządców paru dużych ośrodków piłkarskich. Ustalono wtedy tzw. Cambrige Rules, czyli oficjalne zasady grania w piłkę nożną. Nieco ponad pół wieku później "noga" stała się jedną z dyscyplin olimpijskich. Pierwsze Mistrzostwa Świata rozegrano natomiast w roku 1930. Pierwszy finał mistrzostw zakończył się zwycięstwem Urugwaju.

Podstawy futbolu, czyli zasady gry w piłkę nożną w kilku słowach

Zasady grania w "nogę" są bardzo szczegółowo sprecyzowane. Tworzą sporej objętości książkę, której treść muszą mieć w głowie zarówno sędziowie jak i zawodnicy. Widzom tak obszerny regulamin nie jest potrzebny do zrozumienia tego, co dzieje się podczas meczu. Są jednak pewne zagadnienia, o których pojęcie powinien mieć każdy, kto choć trochę interesuje się tą dyscypliną sportu. Jest to przede wszystkim czas gry i jej podział na części. Każdy mecz trwa 90 minut i dzieli się na dwie połowy, z której każda trwa po 45 minut. W międzyczasie zawodnicy mają przerwę o długości 15 minut, podczas której odpoczywają i ustalają z trenerem dalszą taktykę. Czas grania różni się jedynie w przypadku młodszych kategorii wiekowych. Młodziki, czyli zawodnicy w wieku od 12 do 13 lat rozgrywają mecz piłkarski w czasie 60 minut, podzielonych na dwie połowy po 30 minut. Juniorzy grają zaś przez 80 minut, podzielonych na dwie połowy po 40 minut każda. Czas trwania spotkania może ulec zmianie. Sędzia główny podaje wtedy doliczony dodatkowy czas z powodu wymiany zawodników. Doliczony czas gry może wynosić w sumie do 4 minut. W meczu biorą udział dwie drużyny, z których każda liczy po 11 zawodników, znajdujących się na murawie. W skład drużyny wchodzi jednak większa liczba piłkarzy. Celem gry jest zdobycie jak największej liczby punktów, które dostaje się za umieszczenie piłki w bramce przeciwnika w regulaminowym czasie gry. Można powiedzieć, że gra polega na strzelaniu bramek bez pomocy rąk, drużynie przeciwnej. Wszystko jednak musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi zasadami, o których przeczytasz poniżej.

Podział zawodników - informacje na temat ról piłkarzy

Jak wspomnieliśmy wyżej, podczas meczu, na murawie znajduje się po 11 graczy z każdej drużyny - po 10 w polu gry i po jednym bramkarzu. Za linią boczną, na ławce znajdują się pozostali zawodnicy, tzw. gracze rezerwowi, najczęściej w liczbie 7 osób, należących do jednej z drużyn. W trakcie spotkania, trener może trzykrotnie zmienić zawodnika, który zamieni się miejscami z zawodnikiem rezerwowym. W skład każdej drużyny wchodzi kapitan (mentor drużyny), bramkarz (broni bramki, jako jedyny może zagrać piłkę ręką), formacja obronna (odpowiedzialna za defensywę), pomocnicy (pełnią zarówno funkcję defensywną jak i ofensywną), rozgrywający (tzw. kreator gry), formacja ofensywna (napastnicy).

Boisko do piłki nożnej - jak wygląda i jakie musi spełniać kryteria

Boisko, na którym rozgrywane jest spotkanie, zwane jest polem do gry. Musi być ono podzielone na dwie równe, symetryczne względem siebie połowy. Jego powierzchnia jest bardzo ściśle określona w przepisach gry. Wymiary prostokąta, na którym leży, to 105 m długości na 68 m szerokości. Różnią się one tylko w przypadku rozgrywek dzieci i seniorów. Określona jest także wielkość bramek (szerokość bramki wynosi 7,32 metra a wysokość 2,44 metra), wymiary pola karnego i pola bramkowego. Wyznaczony jest również punkt, z którego wykonuje się rzuty karne. Znajduje się on na 11 metrze od bramki. Narożniki wyposażone są w chorągiewki, które wyznaczają miejsca do rzutów rożnych. Środek placu gry zdobi koło środkowe (o promieniu 9,15 metra), z którego rozpoczyna się każdą połowę spotkania oraz z którego następuje wznowienie gry po zdobyciu gola. Przebiega przez nie linia środkowa, która dzieli pole na dwie połowy. Pole gry ograniczone jest liniami bocznymi i bramkowymi.

Rola sędziów - podział kompetencji podczas meczu piłki nożnej

Sędzia główny, zwany arbitrem, odpowiedzialny jest za prowadzenie meczu. Jego pracę wspiera dwóch sędziów asystentów, zwanych liniowymi. Poruszają się oni wzdłuż bocznych linii placu gry i pomagają arbitrowi w ustaleniu ewentualnych przewinień zawodników. Ponadto istnieje także instytucja sędziego technicznego. Sędziowie wspierający pomagają arbitrowi głównemu, jednak to zawsze on podejmuje ostateczne decyzje.

Rzut wolny, czerwona kartka, faul, spalony i inne podstawowe pojęcia

Rozwinięte zasady gry w piłkę określone są między innymi poprzez poniższe pojęcia:

- spalony - gdy gracz znajduje się bliżej linii bramkowej przeciwnej drużyny niż piłka wraz z przedostatnim graczem drużyny rywali, wtedy znajduje się on na pozycji spalonej.

- rzut wolny - może być pośredni i bezpośredni. Jest karą za faul. Rzut ten wznawia grę przez drużynę, która została w wyniku faulu pokrzywdzona.

- rzut rożny - jest następstwem wybicia futbolówki za linię końcową pola gry przez drużynę broniącą bramki. Wykonuje się go z narożnika (jednego z dwóch), leżącego na połowie, na której odbyła się opisana sytuacja.

- rzut karny - wykonuje się go z miejsca oddalonego od bramki przeciwnika o 11 metrów. Jest to rozgrywka pomiędzy zawodnikiem a bramkarzem rywalizującej drużyny. Sędzia odgwizduje go po bardziej istotnym przewinieniu, np. po dotknięciu piłki ręką przez zawodnika przeciwnej drużyny, bądź za bardzo brutalny faul. Rzut karny zazwyczaj kończy się golem.

- aut - występuje wtedy, gdy piłka przekroczy boczną linię placu gry poprzez jej wybicie lub wyjście. grę wznawia gracz drużyny przeciwnej do tej, której zawodnik ostatni dotknął piłki. Jest to jedyny moment, kiedy zawodnik nie będący bramkarzem może trzymać piłkę w rękach. Wznowienie gry odbywa się bowiem poprzez wyrzut piłki zza głowy za pomocą rąk.

- żółta kartka - dostaje się ją w ramach upomnienia za nieprzepisową grę. Dwie żółte kartki oznaczają pokazanie zawodnikowi kartkę czerwoną.

- czerwona kartka - jest to kara, której wynikiem jest opuszczenie placu gry przez ukaranego zawodnika. Drużyna zmuszona jest grać wtedy bez jednego zawodnika. Dostaje się ją w wyniku otrzymania dwóch żółtych kartek bądź w zamian za niesportowe, wyjątkowo nieprzepisowe i brutalne zachowanie.

Poza opisanymi wyżej zasadami, istnieje szereg kolejnych, bardziej szczegółowych. Nie są one jednak przeznaczone dla graczy początkujących czy widzów. Jeśli więc dopiero rozpoczynasz swą przygodę z piłką nożną, skup się na wymienionych przez nas zasadach, które opisują podstawowe dopuszczalne i niedopuszczalne podczas rozgrywki reguły.

Jeśli szukasz akcesoriów do piłki nożnej, zajrzyj na stronę sklepu sportowego Decathlon. Znajdziesz tam duży wybór odzieży piłkarskiej, piłek, butów do gry w piłkę nożną, bramki piłkarskie i inne produkty, które mogą przydać się na treningach.